Stare Miasto w Norymberdze kształtem zbliżone jest do zaokrąglonego rombu, który wzdłuż prawie każdej krawędzi otoczony jest murem obronnym. Przedzielone jest na pół przez przepływającą przej jego środek rzekę Pegnitz, a oba jej brzegi łączy w sumie kilkanaście mostów.
Stare Miasto w Norymberdze w trakcie II Wojny Światowej w 1945 r. zostało zbombardowane i zniszczone aż w 90%. Na szczęście zostało ono odbudowane z zachowaniem średniowiecznego układ ulic, wysokości budynków i ich kubaturze, ale niestety nie w całości z zachowaniem historycznego wyglądu. Tak czy inaczej Norymberga jest nadal jednym z najbardziej rozpoznawalnych miast w niemieckiej Bawarii. Jest drugim co do wielkości miastem tego regionu i stolicą Frankonii.
Po całym centrum możemy w stanie poruszać się pieszo. Pod całością znajduje się też metro. Z jednego końca Starego Miasta na drugi jest tu około 1,5 km. Można więc spokojnie obejrzeć stare miasto (bez szczegółowego zwiedzania) w jeden dzień.
W tym przewodniku zobaczycie miasto z „zewnątrz”, na terenie Starego Miasta znajduje się jednak mnóstwo muzeów, ale o nich poczytacie tutaj : MUZEA NORYMBERGI
Charakterystycznym elementem zabudowy Norymbergi są szachulcowe budynki, z szachownicą na elewacji. Urodził się tutaj i tworzył niemiecki człowiek renesansu, czyli Albrecht Dürer, a z miastem związany był także Wit Stwosz. O Norymberdze było głośno na całym kontynencie również dzięki wytwarzanym tu piernikom. Do dzisiaj też kojarzona jest ze słynnymi kiełbaskami.
MURY STAREGO MIASTA
Całe centrum miasta otacza pierścień murów miejskich, miejscami nawet podwójny, które ciągną się przez ponad 4 kilometry. Oryginalne, średniowieczne mury liczyły sobie 5 kilometrów, a budowano je w od XII do XVI wieku. W murach znajduje się obecnie aż 71 z pierwotnych 88 wież obronnych. Nam nie udało się obejść całości
MURY OD ZACHODU
Wzdłuż murów od zachodu ciągną się pełne zieleni tereny spacerowe. Szliśmy tędy późnym wieczorem i okolica była słabo oświetlona. Od zachodniej strony jedna z wież to Wieża Zmysłów (Turm der Sinne), w której działa muzeum poświęcone nauce i technice.
MURY OD POŁUDNIA
To kolejne grube mury i kolejne zachowane wieże . Wzdłuż murów wewnątrz starego miasta ulokowano tzw „czerwona dzielnicę” , jest więc zakaz wstępu na tym odcinku nieletnich i zakaz fotografowania na samej ulicy.
DZIEDZINIEC RZEMIEŚLNIKÓW – HANDWERKERHOF
Wewnątrz południowych murów starego miasta znajdziemy ukrytą fantastyczną astrację Norymbergi. To niewielki, ale urokliwy pasaż handlowo-restauracyjny znajdujący się obok wieży Frauentorturm. W okresie adwentu dodatkowo bajecznie oświetlony.
MURY OD PÓŁNOCY
Ogrom murów i ich skale widać od północnej strony , gdzie znajduje się średniowieczny Zamek Cesarski.
STARE MIASTO W NORYMBERDZE
POŁUDNIOWA CZĘŚĆ
ZUM GULDEN STERN – NAJSTARSZA RESTAURACJA W EUROPIE
Południową część starego miasta zaczniemy od miejsca absolutnie wyjątkowego na skalę Europy, a nawet całego świata. To faktycznie najstarsza w Europie funkcjonująca nieprzerwanie restauracja od 1419 roku. Na budynku widnieje data 1275 rok , to zapewne data istnienia w tym miejscu budynku.
Gulden Ster jest tym samym najstarszą na świecie oferującą klientom pieczoną kiełbasę. Receptura tych słynnych norymberskich kiełbasek pochodzi z XIV wieku. Najlepsze restauracje (jak ta) smażą kiełbaski na ruszcie. Do kiełbasek podaje się ziemniaczki, ale w postaci zimnej sałatki. Dodatkową atrakcją jest sam talerz na którym dostaniemy danie , sami zobaczcie :
A i wnętrze zasługuje na uwagę , można się tu poczuć jak by się człowiek cofnął w czasie . W końcu założyciel pamiętał Bitwę pod Grunwaldem. uwaga – może być problem ze znalezieniem wolnego stolika, dlatego warto wcześniej taki rezerwować. Link do REZERWACJI
JACOBSPLATZ – PLAC JAKUBA
Przy pierwszym od południa placu znajdziemy 2 ogromne świątynie :
KOŚCIÓŁ ŚWIĘTEGO JAKUBA
KOŚCIÓŁ ŚWIĘTEJ ELŻBIETY
LUDWIGSPLATZ
Z jednego placu przechodzimy płynnie na kolejny. Cały ten teren wyłączony jest z ruchu więc różnicę zobaczymy, bo wyrośnie przed nami ciekawa wieża. Tuż za nią znajduje się najciekawsza fontanna w Norymberdze, a wzdłuż ciągną się pasaże galerii handlowych.
BIAŁA WIEŻA
Weißer Turm , to część średniowiecznych budowli warownych . Kiedyś biała, dzisiaj z czerwonej cegły. Pod nią znajduje się obecnie stacja metra.
FONTANNA KARUZELA MAŁŻEŃSKA
Ehekarussell powstała przy okazji budowy metra w latach 70-tych. Zaprojektowano ją, aby zamaskować szyb wentylacyjny. Fontanna Karuzela Małżeńska projektu Jürgen Werbera jest niesamowicie ekspresyjna i ciekawa z każdej strony. Aż trudno uwierzyć, że można było pokazać w jednym obiekcie tak dużo relacji małżeńskich.
HEFNERSPLATZ
Idąc dalej w kierunku zachodnim południową strona starego Miasta dojdziemy do kolejnego placu Hefnera. Najdziemy tu między innymi fontannę z posągiem Peter Henlein Denkmal
LORENZKIRCHE – KOŚCIÓŁ ŚWIĘTEGO WAWRZYŃCA
Kościół Świętego Wawrzyńca jest jedną z najpiękniejszych świątyń w całym mieście. Uwagę przyciąga jego strzelistość i dwie wieże mające po 80 metrów. Na frocie znajduje się ogromna rozeta i piękny kamienny portal.
Wit Stwosz jest autorem dwóch rzeźb znajdujących się wewnątrz świątyni: rzeźby Pozdrowienie Anielskie i Zwiastowanie Maryi Panny. Warto wiedzieć, że jeszcze jedna rzeczy wyróżnia ten kościół spośród innych. Znajdujące się tu organy to jedne z największych organów na świecie. Składające się z 12 tysięcy piszczałek, a najstarszy z 16 kościelnych dzwonów pochodzi z XIV wieku.
LORENZER PLATZ
Tuż obok świątyni znajduje się niewielki plac. Z jego zachodniej strony mamy historyczny obiekt Nassau House. To średniowieczna wieża mieszkalna z bogatą dekoracją herbową. Piwnica i dwie pierwsze kondygnacje pochodzą z XII lub XIII wieku, dobudówki z kolei z XV wieku.
Wieża jest dostępna tylko od strony frankońskiej restauracji znajdującej się w piwnicy. Na placu znajduje się kolejna ciekawa fontanna Tugendbrunnen, niestety podczas naszej wizyty zasłonięta drewnianymi ściankami.
UNSICHLITTPLATZ
Unschlittplatz znajdujący się na północno – zachodnim krańcu tej części Starego Miasta jest pełen architektonicznych perełek.
ULICZKI POŁUDNIOWEJ CZĘŚCI STAREGO MIASTA
południowa część miasta ma mnóstwo ciekawych obiektów i malowniczych uliczek. warto pokrążyć po większości z nich i poszukać tych perełek.
STARE MIASTO W NORYMBERDZE
MOSTY I WYSPA NA RZECE PEGNITZ
Przecinająca Stare Miasto w połowie rzeka Pegnitz to piękny element historyczny Norymbergi. Oba jej brzegi łączy w sumie 16 mostów , a pośrodku znajdują się aż trzy wyspy.
MOST KETTENSTEG
Kettensteg to kładka Łańcuchowa łącząca oba brzegi rzeki i wyspę pośrodku, a poprowadzona równolegle do drogi biegnącej bardziej na zachód oraz zabudowań historycznych takich jak : wieża Schlayerturm oraz most z zabudową Fronveste. Była to pierwsza tego typu kładka, a zbudowano ją w 1824 roku. Oryginalna konstrukcja kładki pozwalała na bujanie się, a obecnie przywrócono jej pierwotną konstrukcję.
MOST MAXBRUCKE
Maxbrücke znajduje się tuż za progiem wodnym i jest jednym z najbardziej malowniczych mostów ze względu na widoki z jednej i drugiej strony. To jeden z kilku mostów zarówno dla ruchu kołowego, jak i pieszego. Most Maksymiliana, czyli Maxbrücke jest najstarszym kamiennym mostem Norymbergi. Nazwano go na część króla Maksymiliana I.
MOST HENKERBRUCKE
Most Henkerbrücke łączy dawny budynek miejskiego kata, w którym obecnie znajduje się Muzeum Kata znajdujący się na wyspie Trödelmarkt oraz Wieżę Wodną – Wasserturm. Obok wieży znajduje się zabytkowy budynek z charakterystyczną elewacją szachulcową biało – czerwoną. To budynek Weinstadel, którego nazwa wywodzi się z funkcji dawnego cesarskiego miejskiego magazynu wina. Powstał on około 1571 roku na parterze głównego budynku. Obecnie w budynku znajduje się akademik dla studentów. Trzeba przyznać, ze to najciekawszy akademik w Europie.
MOST HENKERSTEG
Most Henkersteg znajduje się na południe od mostu Henkerbrücke. To zabytkowy drewniany most z 1595 roku, którego nazwa pochodzi od tego, że most ten przez wieki zapewniał dostęp do oficjalnej rezydencji katów norymberskich.
MOST KAROLA – KARLSBRUCKE
Most Karola, czyli Karlsbrücke to zespół dwóch mostów : północny i południowy, łączących obie części Starego Miasta z wyspą Trödelmarkt. Jeden z nich pochodzi z XV wieku i zachował się do naszych czasów bez większych modyfikacji.
WYSPA TRODELMARKT
Rzeczna wyspa Trödelmarkt to Targ Staroci, gdzie w średniowieczu prowadzono handel świniami. Na wyspie znajduje się Muzeum Bratwursta (Nürnberger Bratwurstmuseum) i Muzeum Kata (Henkerhaus Museum) zajmujące dawny dom miejskiego egzekutora.
MOST MIĘSNY – FLEISCHEBRUCKE
Most Mięsny to renesansowy most z 1596 roku, wzorowany na weneckim moście Rialto. Jego nazwa nawiązuje do znajdującej się dawniej po sąsiedzku rzeźni. Na Moście Mięsnym znajduje się kamienny wół, który jest symbolem stoickiego spokoju charakterystycznego dla Frankonii. Wół podobno nigdy „nie zabiera głosu” i „nigdy nie był cielęciem”.
MOST MUZEALNY
To ostatni most jakiego fotografie tu zobaczycie, dalej już nie starczyło czasu, aby zawędrować . Najbardziej charakterystycznym budynkiem jaki możemy oglądać właśnie z tego mostu jest Szpital Ducha Świętego, czyli Heilig-Geist-Spital, który wybudowano w 1331 roku, aby nieść pomoc osobom starszym i schorowanym. Obiekt działa współcześnie jako dom seniora i niestety nie można go zwiedzać.
STARE MIASTO W NORYMBERDZE
PÓŁNOCNA CZĘŚĆ
NARRENSCHIFFBRUNNEN
Tuż za Mostem Muzalnym znajduje się plac z ciekawą rzeźbą. Narrenschiffbrunnen to inaczej Statek Głupców, która jest wyjątkowym dziełem zmarłego w 2007 roku rzeźbiarza Jürgena Webera . Z placu możemy ruszyć w prawo na jarmark dla dzieci, a prosto na rynek.
HAUPTMARKT – RYNEK GŁÓWNY
Na rynek główny zachodziliśmy wielokrotnie, bo tu znajdowała się główna cześć Jarmarku Bożonarodzeniowego. Dlatego więcej zdjęć i szczegółowy opis znajdziecie we wpisie JARMARK BOŻONARODZENIOWY W NORYMBERDZE.
Główny plac Norymbergi to tradycyjne miejsce handlu, na którym do dzisiaj nawet latem stoją stragany sprzedające lokalne, frankońskie produkty. Wcześniej znajdowała się tu dzielnica żydowska, ale zniknęła wskutek pogromu w 1349 roku. Potem, czyli w XIV wieku wytyczono ten plac. Na rynku mamy dwa ważne obiekty historycznie : Piękna Studnia i kościół Najświętszej Maryi Panny. Niestety zabudowa wokół rynku już nie została historycznie odtworzona po zniszczeniach wojennych i nie da się ukryć, że piękna nie jest.
PIĘKNA STUDNIA
Dawna miejska studnia, zwana dzisiaj „Piękna Studnia” – Schöner Brunnen, to 18-metrowa, bogato zdobiona konstrukcja przypominająca wieżę kościoła. Znajduje się na niej 40 posągów z czasów I Rzeszy, a w otaczającej ją kracie złoty pierścień Podobno pokręcenie go przynosi szczęście i liczne potomstwo.
Przy Rynku Głównym stoi kościół Najświętszej Marii Panny (o którym więcej w części „kościoły Norymbergi). W samo południe podnieś głowę w jego kierunku i zwróć uwagę na ruchomą instalację „Maennleinlaufen” z 1509 r., która odgrywa scenki związane z licznymi pobytami cesarza Karola IV w Norymberdze.
KOŚCIÓŁ NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY – FRAUENKIRCHIE
Przy rynku jak już wspomniałam mamy jedną z najciekawszych świątyń w mieście. Imponująca fasada przyciąga turystów odbywającym się tu codziennie o 12:00 pochodem figurek. W ziemie oświetlona dodatkowo dwiema ogromnymi choinkami . Wnętrze XIV-wiecznej świątyni też koniecznie trzeba odwiedzić. znajdują się tu między innymi najstarsze witraże w Norymberdze z połowy XV wieku.
STARY RATUSZ I PLAC RATUSZOWY
Idąc dalej od rynku w kierunku północnym miniemy przepięknie malowaną kamienicę.
Po drugiej stronie wyłania się imponujący kamienny budynek ratusza. Stary Ratusz – Altes Rathaus, to jeden z ważniejszych budynków Norymbergi. Na zrekonstruowanej po wojennych zniszczeniach fasadzie znajdziemy napis oznaczający „rządzimy kierując się mądrością, prawem i łaskawością”. To deklaracja średniowiecznych władz miejskich. W zaprojektowanym na początku XVII wieku budynku można podobno zwiedzić Wielką Salę Ratuszową, która kiedyś udekorowana była malowidłami Albrechta Dürera. W podziemiach z kolei czekają XIV-wieczne lochy więzienne i wystawa średniowiecznych tortur.
KOŚCIÓŁ ŚWIĘTEGO SEBALDA
Tuż za Placem ratuszowym wyłania się kolejna imponująca świątynia. To Kościół św. Sebalda, czyli Sebalduskirche. Wnętrze ma ogromnie wysokie sklepienie, naścienne malowidła i bogato zdobiony grób Sebalda przyciągają do kościoła wielu turystów. W kościele znajduje się jeszcze ołtarz św. Piotra pochodzący z 1480 roku i stworzone przez Wita Stwosza Epitafium Volckamera z 1499 roku.
PLAC SEBALDA – SEBALDERPLATZ
Tuż za świątynią znajduje się plac , a przy nim plebania parafii. Tu rzuca się w oczy przepięknie zdobiona przybudówka, tzw. chórek Sebalda. Dawniej takich przybudówek było podobno w Norymberdze aż 450, ale współcześnie odtworzono dopiero 80.
ZAUŁEK BIAŁOSKÓRNIKÓW – CZYLI ULICZKA WAISERBERGASSE
Jeśli od placu skierujemy się na zachód trafimy na najpiękniejszą i najbardziej urocza i kolorową uliczkę w całej Norymberdze. Spacer malowniczym Zaułkiem Białoskórników to atrakcja obowiązkowa. Pojawiliśmy się wiec tu zarówno w dzień jak i wieczorem. Po obu stronach ulicy ciągną się tu budynki o konstrukcji szachulcowej. Część z nich to nawet oryginalna zabudowa średniowieczna, ale większość wybudowana na wzór istniejącej tu przed wojną zabudowy.
PÓŁNOCNA ZABUDOWA
Jeśli z kolei od Placu Sebalda pójdziemy na północ w kierunku zamku będziemy mijać taką oto zabudowę. Trzeba przyznać, że północna część miasta obfituje znaczniej od południowej w ładniejszą architekturę.
DOM ALBRECHTA DURERA I PLAC BRAMY ZWIERZYNIECKIEJ
Dom Albrechta Dürera, czyli człowieka renesansu i jednego z ważniejszych niemieckich artystów, stoi przy równie ciekawym Placu Bramy Zwierzynieckiej i tuż przed potężnym Zamkiem Cesarskim. Budynek pochodzi aż z 1420 roku, a sam artysta zamieszkiwał go w latach 1509 -1528. Jest to oryginalny obiekt, bo jako jeden z niewielu przetrwał wojnę. W domu Dürera znajduje się obecnie muzeum, w którym można zobaczyć renesansowe wnętrza.
Przy placu znajduje się jeszcze kilka innych budynków zbudowanym w tym samym stylu i kolorystyce. Całość więc stanowi urokliwy i malowniczy zaułek. Naszą uwagę zwraca oryginalna rzeźba królika – Dürer Hase Skulptur. Pomysł na taką rzeźbę inspirowane był jego słynnym rysunkiem „Młody zając”. Rzeźba zająca pochodzi z 1984 roku.
ZAMEK CESARSKI W NORYMBERDZE
Zamek Cesarski to najważniejsze miejsce w Norymberdze, bo tu zaczyna się historia miasta. Zbudowany na skale zamek to najlepszy (i jedyny zimą) punkt widokowy na całą Norymbergę, z morzem czerwonych dachów Starego Miasta na pierwszym planie. O samym zamku poczytacie więcej na stronie MUZEA NORYMBERGI
Obiekt składał się z trzech części:
- zamku cesarskiego (Kaiserberg),
- burgrabiego (Burggrafenburg)
- miejskiego (Stadtburg)
Możemy tu zwiedzić : kaplicę zamkową, komnaty cesarskie, Okrągłą Wieżę (Sinwellturm), Głęboką Studnię oraz ogrody zamkowe. W części muzealnej znajdują się makiety pokazujące kolejne etapy rozbudowy zamku.
Zamek od północy okalają potężne mury obronne – warto zajść od tej strony , aby je obejrzeć.
Pomimo dużych uszkodzeń w czasie II wojny światowej, zamek udało się odbudować w dawnym stylu i rozmiarach.
FUNFEKTURM I TURM LUGINSLAND
Będąc przy zamku warto przyjrzeć się jeszcze jednemu obiektowi starego miasta znajdującemu się po jego wschodniej strony. To ciekawy, współczesny już budynek, ale pięknie nawiązujący do otaczającej go zabudowy. I równocześnie przylegający bezpośrednio do zabytkowej wieży Fünfeckturm.
ARCHIWALNE ZDJĘCIA NORYMBERGI Z 1981 ROKU
Norymbergę odwiedziłam po raz pierwszy z rodzicami w 1981 roku – tuż przed Stanem Wojennym. Zamieszczam więc tu kilka zdjęć sprzed tych ponad 40 lat, aby pokazać jak niewiele zmieniło się od tego czasu na Starym Mieście.
BAZA NOCLEGOWA W NORYMBERDZE
Aby na spokojnie zwiedzić miasto i okolice, a przede wszystkim zawitać wieczorami na Jarmark Bożonarodzeniowy, trzeba poszukać noclegu i to w dobrze skomunikowanym miejscu z centrum Frankfurtu. Tu polecam sprawdzony przez nas i pewny portal Booking.com . Wybierz interesującą cię datę noclegu i rezerwuj :
Stare Miasto w Norymberdze bylo barddzo zniszczone to podobnie jak Gdańsk
Ta baza noclegowa w Norymberdze to naprawdę świetna propozycja.
Bardzo ciekawy artykuł pełen super zdjęć. Dziękuję.