Szymbark

SZYMBARK

Szymbark – kiedyś miasto, od 1595 roku wieś na wschodnim krańcu Małopolski w północno-zachodniej części Beskidu Niskiego. Szymbark choć mały, jest niezwykle atrakcyjny. Jego historia sięga średniowiecza, kiedy to była rezydencją obronną polskiego rodu rycerskiego Gładyszów.

Szymbark to miejsce w którym warto się zatrzymać w drodze na wschód, czy w góry, aby obejrzeć wszystko co ma do zaoferowania. Wiele razy tędy przejeżdżałam zawsze obiecując sobie, że kiedyś poświęcę mu więcej uwagi. Skoro się udało – przekazuję informacje dalej, aby zachęcić Was do wizyty.

SKANSEN WSI POGÓRZAŃSKIEJ

Znajduje się przy głównej szosie, tuż przy przystanku. Od tego więc miejsca zaczynamy zwiedzanie. A i moja słabość do skansenów na całym świecie ma tu decydujący głos.

W 1962 Konserwator Zabytków z Rzeszowa zainicjował powstanie tego muzeum, a otrzymało ono imię prof. Reinfussa. Roman Reinfuss to polski etnograf i badacz sztuki ludowej Pogórzan, który pracował właśnie przy tworzeniu skansenu Wsi Pogórzańskiej.

Na terenie skansenu znajdziemy przykłady tradycyjnego budownictwa wiejskiego, występującego na terenie Pogórza Gorlickiego. Zaglądamy więc do kolejnych chałup, budynków gospodarczych i warsztatów z Gródka, Siar, Krygu i Moszczenicy. Obiekty pochodzą z XIX w., najstarszy z przełomu XVIII/XIX w., najmłodsze z okresu międzywojennego. To maleńki skansen, zajmuje powierzchnię zaledwie 2ha, ale utrzymany jest z ogromną starannością o szczegóły. Większość obiektów jest urządzona oryginalnymi sprzętami i wyposażeniem.

INFORMACJE DLA ZWIEDZAJĄCYCH

    • czynne : 9.00 – 17.00, w weekendy 10.00 – 18.00
    • wstęp : 8zł / 5zł ulgowy
    • szczegółowe informacje na STRONIE

„MAJĄTEK ZAMEK” – KASZTEL W SZYMBARKU

Po odwiedzeniu całego skansenu kierujemy się kawałek dalej na zachód do Kasztelu w Szymbarku, czyli inaczej Dworu Obronnego Gładyszów. Na terenie znajduje się nie tylko sam Kasztel, ale także zabytkowy DREWNIANY DWOREK oraz OFICYNA DWORSKA pełniąca obecnie funkcje wystawiennicze.

KASZTEL W SZYMBARKU

Kasztel jest jednym z cenniejszych zabytków architektury renesansu w Polsce. Budowę rozpoczęto w pierwszej połowie XVI wieku, a zakończono w latach 1585 – 1590. W późniejszym okresie bryłę dworu zwieńczono attyką arkadową.  Kasztel zbudowany jest na planie prostokąta o bokach długości 20 i 13 metrów. Posiada cztery narożne baszty, których piętra wystają poza lico murów. W budynku znajdują się trzy kondygnacje – piwnice, parter, piętro.

Dwór zbudowano na skarpie nad rzeką Ropą . Na wysokości strychu wyposażono go w system strzelnic, stąd przynależność do budowli obronnych. Do końca XVII wieku dwór pełnił funkcję zarówno reprezentacyjną, jak i mieszkalną. Szerzej o historii poczytacie TUTAJ.

Obecnie można także zwiedzić jego wnętrza. Na parterze znajduje się sień i dwie izby, na piętrze duża sala reprezentacyjna z wystawą dawnych strojów.  Obok niej mniejsza sala oraz cztery pomieszczenia w alkierzach, których wnętrza zachowały najbardziej oryginalny wystrój, kominki i polichromie.

Na terenie przynależącym do kasztelu , dokładnie naprzeciwko niego znajduje się  drewniany dworek z Gorlic z 1920 roku. Dworek został tutaj przeniesiony na miejsce nieistniejącego już dworku modrzewiowego, z XVIII wieku.  Obecnie znajduje się w nim restauracja STARA CHATA . Niestety dworek jest czynny dopiero od godziny 12.00 – nie udało się wiec obejrzeć wnętrza.

OFICYNA DWORSKA

Drugi budynek obok dworku to zachowana do dzisiaj oficyna dworska, która służy obecnie celom wystawowym i od 2011 roku wraz z kasztelem funkcjonuje jako Ośrodek Konferencyjno-Wystawienniczy “Kasztel w Szymbarku”. Podczas naszego zwiedzania były tu odtworzone wnętrza dworu i chałup oraz opisane na tablicach ciekawe przepisy kulinarne.

INFORMACJE DLA ZWIEDZAJĄCYCH

  • czynne : 9.00 – 17.00, w weekendy 10.00 – 18.00
  • wstęp : 2zł / 1zł ulgowy
  • szczegółowe informacje na STRONIE

PRZYSTANEK SZYMBARK

Po południowej stronie, u stóp Dworu wybudowano rekreacyjny plac nazwanym “Przystanek Szymbark”. To bardzo nietypowy plac rekreacyjny, znajdują się tu bowiem dziwne konstrukcje, kilka ławek, mała siłownia i mikro amfiteatr. Okazało się, że teren został zaprojektowany zgodnie z BITWĄ GORLICKĄ z 1915 r. ,symbolizując kształt terenu i pozycje wojsk. Szczerze mówiąc trzeba dużo wyobraźni, aby dostrzec w tym jakiś sensowny układ, a jako teren rekreacyjny w upalny dzień – kompletnie nie spełnia swojej funkcji.

SZYMBARK – POŁUDNIOWA STRONA RZEKI ROPA

Kolejne miejsce, które chcę odwiedzić to cerkiew po południowej stronie Szymbarku. Przechodzę więc przez metalowy mostek i idąc wzdłuż pól i wiejskiego boiska dochodzę do drogi wiodącej mnie do Cerkwi. Tu czas jakby się zatrzymał, zabudowa głównie drewniana stanowi o uroku tego miejsca. Wsi sielska, anielska …

DREWNIANA CERKIEW NARODZENIA BOGURODZICY

Od Kasztelu do Cerkiewki jest jakieś 5km. W upale dochodzę do uroczej, kolorowej cerkiewki ukrytej między drzewami. Cerkiew greckokatolicka Narodzenia Bogarodzicy w Szymbarku pochodzi z 1790 lub 1821 roku.  Wzniesiona jest w konstrukcji zrębowej, ściany pokryte są drewnianym gontem, a dach blachą. Niestety wnętrza nie udało mi się obejrzeć.

SZYMBARK – PÓŁNOCNA STRONA RZEKI ROPA

Wracam z Cerkwi tą samą drogą i kierujemy się na główna drogę, aby sprawdzić o której są powrotne autobusy. W oczekiwaniu na jednego z nich rozglądam się po okolicy. Obok Skansenu znajduje się nowy już Kościół – to Parafia Matki Bożej Szkaplerznej. Po drugiej stronie głównej szosy znajduje się kolejny zabytek Szymbarku – to zaniedbana obecnie Willa Perełka – drewniany hotel.

POZOSTAŁE ATRAKCJE I CIEKAWOSTKI SZYMBARKU

W samym centrum znajduje się kilka tablic informacyjnych, z których dowiedziałam się, że to nie koniec atrakcji tej wioski i że warto tu będzie jeszcze kiedyś wrócić. Tu zaczynają się między innymi ciekawe szlaki górskie:

  • Rezerwat przyrody Jelenia Góra
  • Beskidzkie Morskie Oko

Jeziorko powstało, po kilku wielkich osunięciach się ziemi, z którego największe miało miejsce w 1913 roku. Cała historię powstania Morskiego Oka oraz opisane szlaki „dojściowe” znajdziecie na STRONIE

  • Cmentarze wojenne nr 73, 74 i 75
  • Karpacko – Galicyjski Szlak Naftowy

W centrum odnajduję także tablicę informującą, że Szymbark znajdował się na Karpacko – Galicyjskim Szlaku Naftowym. Szlak ten został ustanowiony, aby ocalić od zapomnienia przemysł naftowy, który na terenie Powiatu Gorlickiego rozwijał się od II połowy XIX w. i oznakowany jest właśnie za pomocą takich tablic. Szlak przebiega przez 13 miejscowości: Gorlice, Sękową, Ropice Polską, Szymbark, Ropę, Łosie, Bielankę, Siary, Sękową, Kryg, Kobylankę, Lipinki, Libuszę do Zagórzanów.

POZOSTAŁE PRZEWODNIKI PO WSIACH I MAŁYCH MIASTECZKACH W POLSCE :

POLSKA – WSIE I MAŁE MIASTECZKA >

MAŁOPOLSKIE :

ŚLĄSKIE :

LUBELSKIE :

ŚWIĘTOKRZYSKIE :

PODKARPACKIE :

POMORSKIE :

5 Replies to “SZYMBARK”

  4. Wiele słyszałem o Szymbarku ale nigdy nie byłem 🙂 A wy uzupełniliście moje wyobrażenie tego miejca o opis i fotorelacje. Dzieki! 🙂

    Odpowiedz

Leave a Reply