Saint Helier to stolica wyspy Jersey, będącej dependencją korony brytyjskiej, choć formalnie nie posiada statusu miasta, jak Londyn czy Cardiff. Jersey ma własny system administracyjny, a Saint Helier jest jedną z 12 parafii (parishes), na które podzielona jest wyspa. Mimo to pełni funkcję stolicy. To tu znajdują się główne instytucje rządowe, banki, port oraz centrum życia gospodarczego.
Jako centrum jednego z najbogatszych terytoriów na świecie, można by oczekiwać, że Saint Helier olśni gości nowoczesnością, estetyką lub choćby unikalnym klimatem. Tymczasem wielu odwiedzających odczuwa rozczarowanie. Miasto uchodzi za mało interesujące, zdominowane przez zabudowę z lat 60-tych i 70-tych, często pozbawioną spójnej stylistyki. Brakuje tu przestrzeni z duszą. Nie ma imponujących placów, deptaków z klimatem ani zabytków na miarę europejskich stolic.
Dodatkowo kontrowersje budzi lokalizacja spalarni śmieci. Umieszczono ją na południowym cyplu, który uchodzi za jedną z najpiękniejszych części wyspy. W oczach wielu mieszkańców i turystów to przykład urbanistycznej pomyłki i zmarnowanego potencjału krajobrazowego.
SAINT HELIER – PODSTAWOWE INFORMACJE I CIEKAWOSTKI
W Saint Helier :
- mieści się rząd Jersey (States of Jersey),
- jest tu centrum finansowe, handlowe i kulturalne,
- znajduje się tu port morski oraz główny dworzec autobusowy i promowy.
- ludność to około 35 000 mieszkańców, co stanowi ponad jedną trzecią całej populacji wyspy.
Chociaż Jersey nie jest częścią Zjednoczonego Królestwa, jego mieszkańcy są obywatelami brytyjskimi, a monarcha brytyjski jest formalnie tytułowany „Księciem Normandii” właśnie w odniesieniu do Jersey i pozostałych Wysp Normandzkich.
POŁOŻENIE MIASTA NA WYSPIE JERSEY I OPISANE MIEJSCA
SAINT HELIER – KRÓTKA HISTORIA
Saint Helier zawdzięcza swoją nazwę pustelnikowi z VI wieku, świętemu Helierowi, który miał mieszkać na skalistej wysepce u wybrzeża dzisiejszego miasta. Według legendy został tam zamordowany przez piratów, a miejsce jego życia i śmierci szybko zaczęło przyciągać pielgrzymów.
Przez stulecia Saint Helier pozostawało niewielką rybacką osadą, jednak od XIII wieku, wraz z rozwojem handlu i wzmacnianiem pozycji Jersey jako strategicznej wyspy między Anglią a Francją, zaczęło zyskiwać na znaczeniu. W 1204 roku, po utracie Normandii przez Anglię, Jersey pozostało wierne Koronie Brytyjskiej, co zapewniło mu autonomię i szczególny status.
Od XVII i XVIII wieku miasto rozwijało się jako centrum portowe, a w XIX wieku zyskało jeszcze większe znaczenie, gdy zaczęła się migracja zarobkowa, handel z Francją oraz turystyka. W tym okresie powstały główne budynki rządowe oraz infrastruktura portowa. W czasie II wojny światowej Saint Helier, jak i cała wyspa zostało zajęte przez Niemców. Okupacja w latach 1940–1945 pozostawiła trwały ślad w historii miasta, a wiele umocnień z tego okresu istnieje do dziś.
Po wojnie miasto zaczęło się szybko modernizować. W XX i XXI wieku Saint Helier stało się centrum administracyjnym i finansowym Jersey, ale jego zabudowa i urbanistyka często krytykowane są za brak estetyki i nieprzemyślane decyzje rozwojowe.
SAINT HELIER – CO OBEJRZEĆ W MIEŚCIE ?
FORT REGENT
Nad miastem w samym jego centrum wznosi się góra Mont de la Ville , a na niej widoczne mury fortu. Wcześniej w tym miejscu znajdowało się celtyckie miejsce kultu, z którego kamienie zostały usunięte. Budowa Fortu Regent rozpoczęła się w 1806 roku, w czasie wojen napoleońskich. Jersey, jako strategiczny punkt przy Kanale La Manche, potrzebowało silnej fortyfikacji, by bronić się przed ewentualnym francuskim atakiem. Budowę zakończono około 1814 roku, jednak fort nigdy nie został wykorzystany w walce. Pełnił funkcję garnizonu i magazynów wojskowych.
W latach 70-tych XX wieku Fort Regent został przekształcony z obiektu wojskowego w centrum rekreacyjno-sportowe: Znajdowała się tam hala sportowa, siłownia, basen, lodowisko, a także przestrzeń dla koncertów, wystaw i imprez kulturalnych. W ostatnich latach część kompleksu była stopniowo zamykana z powodu przestarzałej infrastruktury, ale władze Jersey planują modernizację lub nowe zagospodarowanie tego terenu.
Dostęp do fortu prowadzi przez tzw. Rope Walk, czyli strome, kręte schody lub przez nowoczesną windę i tunel. Niestety krążąc po mieście nie udało nam się dotrzeć do tego miejsca , dlatego nie zawitaliśmy na szczycie. Podobno rozciąga się stąd fajna panorama na port Saint Helier i zatokę St Aubin’s Bay.
ROYAL SQUARE
Royal Square to główny i najstarszy plac w Saint Helier, który od wieków pełnił funkcję centrum politycznego i sądowego Jersey. Był miejscem publicznych przemówień, ogłoszeń królewskich, a nawet egzekucji. Dziś zachował swój reprezentacyjny charakter i często odbywają się tu oficjalne uroczystości.
Otoczony jest przez historyczne budynki takie jak :
- States Building (Parliament of Jersey) – To najważniejszy budynek przy placu. Tutaj obraduje Zgromadzenie Stanów Jersey (States of Jersey), czyli lokalny parlament. Wcześniej budynek ten służył również jako sąd, a jego początki sięgają XVII wieku.
- Royal Court (Królewski Sąd) – Mieści się w tym samym kompleksie co States Building. To najstarszy organ sądowniczy Jersey, działający nieprzerwanie od czasów normańskich.
- Old Library – Zabytkowy budynek dawnej biblioteki parlamentu, dziś już nieużywany do tego celu, ale zachowany jako część dziedzictwa historycznego placu.
- Pomnik króla Jerzego II- W centrum placu stoi statua króla Jerzego II, ufundowana w XVIII wieku. To jeden z najstarszych pomników na wyspie. Mówi się, że kula z muszkietu, która utkwiła w jego cokole podczas zamieszek w XVIII wieku, do dziś jest widoczna.
- The Cock and Bottle- Tradycyjny pub znajdujący się przy placu, znany z historycznego charakteru i atmosfery. Nazwa odnosi się do stylu angielskich gospód z XIX wieku.
Wokół placu znajdują się też siedziby adwokatów, notariuszy i innych historycznych instytucji prawnych. Niektóre z nich działają tu od kilku stuleci.
LIBERATION SQUARE – PLAC WYZWOLENIA I OKOLICA
Liberation Square to jedno z najbardziej symbolicznych miejsc w Saint Helier. Przypomina o jednym z najważniejszych wydarzeń w historii Jersey, czyli wyzwoleniu wyspy spod niemieckiej okupacji 9 maja 1945 roku. Plac znajduje się w samym sercu Saint Helier, tuż przy porcie, niedaleko od Royal Square i ulic handlowych miasta. Dawniej był częścią głównej arterii komunikacyjnej, dziś to przyjazna dla pieszych przestrzeń publiczna.
Centralnym punktem placu jest brązowy Pomnik Wyzwolenia przedstawiający grupę mieszkańców Jersey, którzy wiwatują i wznoszą flagę Wielkiej Brytanii. Odsłonięty został w 1995 roku, w 50-tą rocznicę wyzwolenia. Symbolizuje radość i ulgę mieszkańców po zakończeniu 5-letniej okupacji niemieckiej.
Wokół pomnika znajduje się fontanna i brukowany plac, który sprzyja spacerom, spotkaniom i organizacji wydarzeń publicznych. Wokół Liberation Square znajdują się nowoczesne budynki biurowe, kawiarnie, restauracje oraz Jersey Museum and Art Gallery, gdzie można pogłębić wiedzę o historii wyspy, w tym o czasach okupacji.
ULICE CENTRUM SAINT HELIER I CENTRAL MARKET
CENTRUM SAINT HELIER
Ulice Saint Helier nie tworzą klasycznej, uporządkowanej siatki miejskiej. Zamiast tego to plątanina wąskich zaułków, szerszych arterii handlowych i pasaży handlowych. To miasto, w którym stare miesza się z nowym, czasem harmonijnie , ale w większości wygląda na niezły chaos. King Street i Queen Street to główne ulice handlowe Saint Helier, biegnące równolegle przez centrum miasta. W dużej mierze są wyłączone z ruchu samochodowego i przypominają deptaki znane z innych europejskich miast. Dawna ulica administracyjna to Broad Street. Tu znajdował się niegdyś główny urząd pocztowy i kilka ważnych instytucji. Dziś to spokojniejsza ulica z ograniczonym ruchem kołowym, często miejscem demonstracji i uroczystości publicznych.
CENTRAL MARKET
Przy ulicach Market Street i Halkett Place znajduje się słynny Central Market . To zdecydowanie jeden z najciekawszych punktów miasta. To dobre miejsce, by poczuć klimat dawnego XIX-wiecznego Saint Helier, z jego targową atmosferą, kwiatami, rybami i lokalnymi specjałami.
PORTY JACHTOWE I PROMOWE ORAZ MUZEUM MORSKIE
PORTY I MARINY
Jak przystało na kraj wyspiarski, Jersey ma swoje ogromne porty jachtowe i promowe. Porty są tu specyficzne ze względu na ogromne pływy sięgające kilkunastu metrów. Przy odpływie jachty stoją w suchym dokach, a przy przypływie niemal dobijają poziomu ulic.
Port Saint Helier (St Helier Harbour) to główny port morski Jersey, zlokalizowany w zachodniej części miasta. Obsługuje on promy pasażerskie i towarowe, głównie do Wielkiej Brytanii oraz Francji. Na wschód od niego znajduje się jachtowa marina oraz lokalny port rybacki. Port otoczony jest wałami przeciwpowodziowymi i w droższej części posiada śluzy, które pozwalają utrzymać poziom wody niezależnie od pływów.
MUZEUM MORSKIE
- LOKALIZACJA : Martime Museum
- GODZINY OTWARCIA : od 10:00 do 17:00 (w sezonie zimowym do 16.00)
- CENA BILETÓW : £14.95, ulgowe: £9.95
- SZCZEGÓŁY : na STRONIE
Muzeum Morskie w Saint Helier na Jersey to wyjątkowe miejsce, które łączy historię morską wyspy z interaktywnymi doświadczeniami . Znajduje się ono przy New North Quay, w odrestaurowanych XIX-wiecznych magazynach portowych, tuż obok historycznego portu miasta. W muzeum można projektować i testować modele statków, nauczyć się wiązać węzły żeglarskie, poznać tajniki pływów morskich oraz słuchać morskich opowieści i pieśni. Wśród eksponatów z kolei znajdują się artefakty z wraków statków, modele statków, przedmioty związane z żeglugą i rybołówstwem oraz pamiątki po piratach i korsarzach działających w rejonie wyspy.
W muzeum znajduje się również Galeria Tkaniny Okupacyjnej, prezentująca 13 paneli tkaniny stworzonej przez mieszkańców Jersey w latach 1988–1994. Każdy panel przedstawia życie na wyspie podczas niemieckiej okupacji w latach 1940–1945. Projekt ten był największym przedsięwzięciem artystycznym społeczności wyspy i stanowi ważne świadectwo historii oraz wyraz zbiorowej pamięci .
ELIZABETH CASTLE
Elizabeth Castle to imponująca twierdza, która znajduje się na skalistej wysepce w zatoce St. Aubin’s Bay, niedaleko Saint Helier na wyspie Jersey. Choć została zbudowana w XVI wieku i przez ponad 400 lat pełniła funkcje obronne, to obecnie stanowi jedną z najważniejszych atrakcji historycznych wyspy.
- LOKALIZACJA : Elizabeth Castle
- GODZINY OTWARCIA : od 10:00 do 17:00 (w sezonie zimowym zamek jest zamknięty)
- CENA BILETÓW > ZAMEK + PROM: £23.95, ulgowe: £15.95
- CENA BILETÓW > ZAMEK: £18.95, ulgowe: £10.95
- SZCZEGÓŁY : na STRONIE
Przy odpływie można dotrzeć do zamku groblą z West Park Slipway, co zajmuje około 15 minut, natomiast w czasie przypływu co 30 minut kursuje amfibia (Castle Ferry). Bilety można zakupić w kiosku znajdującym się przy West Park, naprzeciwko Grand Hotel, dzięki czemu dostęp do zamku jest łatwy o każdej porze dnia. Ponadto w cenie biletu zawarte są bezpłatne wycieczki z przewodnikiem, które odbywają się w wybrane dni tygodnia, a ich rozpoczęcie ma miejsce przy kasie biletowej.
Nam niestety na zwiedzanie zamku zabrakło czasu, zobaczyliśmy go tylko z plaży na zachód od stolicy.
A zwiedzanie obejmuje :
- Górne i Dolne Dziedzińce: z bastionami, koszarami i bramami z XVII wieku.
- Hermitage Rock: miejsce pustelni św. Heliera z VI wieku.
- Bunkry z II wojny światowej: niemieckie fortyfikacje z czasów okupacji.
- Muzeum Milicji Jersey: ekspozycje militarne i historyczne.
- Pokazy historyczne: inscenizacje z udziałem przewodników w strojach z epoki.
WSCHODNIA CZĘŚĆ STOLICY
Tak się złożyło, że zamieszkaliśmy w hoteliku we wschodniej części miasta dlatego mogę pokazać Wam i tą część stolicy, zapewne odwiedzaną przez nielicznych. Wschodnia część Saint Helier to mniej turystyczna, ale wciąż interesująca okolica, w której dominuje zabudowa mieszkalna, portowa i przemysłowa, choć nie brakuje też atrakcji dla spacerowiczów i miłośników historii. Znajdują się tu mniejsze sklepy, warsztaty i kilka lokalnych knajpek, mniej nastawionych na turystów, co daje bardziej autentyczny obraz codziennego życia w Saint Helier.
Niestety komin elektrowni, położonej w jednej z najpiękniejszych części stolicy, psuje ogólne wrażenie tego miejsca. La Collette Power Station, główna elektrownia na wyspie Jersey, rozpoczęła działalność w 1966 roku, zastępując starszy zakład przy Queen’s Road. Początkowo zasilała całą wyspę, lecz od lat 90. XX wieku, po uruchomieniu podmorskich kabli z Francji, pełni głównie funkcję rezerwową. Obecnie zabezpiecza wyspę w razie przerwy w imporcie energii i pełni rolę centrum zarządzania siecią.
Przy odpływie warto wybrać się na spacer wzdłuż wybrzeża w kierunku plaży Havre des Pas, która znajduje się już bardziej na południowym wschodzie. Tam też mieści się popularny Victorian Tidal Pool. To naturalny basen pływowy zbudowany w XIX wieku, który można odwiedzać podczas odpływu. Plaża ma złocisty piasek, łagodne zejście do wody i promenadę z ławeczkami oraz kawiarniami. Tu też znajduje się molo prowadzące do klubu pływackiego. Z molo jest fajny widok na tą część miasta.
PLAŻA LA MARE NA WSCHÓD OD STOLICY
I OKOLICA GREEN ISLAND
PLAŻA LA MARE I
Plaża ciągnąca się na wschód od Saint Helier to malowniczy odcinek wybrzeża, który łączy miejskie obrzeża z dzikszą linią brzegową wyspy Jersey. Tuż za miejscem opisywanym chwilę wcześniej zaczyna się plaża La Mare. To długi, otwarty odcinek wybrzeża, który przy odpływie odsłania szerokie pasma piasku i skał. Podczas odpływu można zejść na plażę i spacerować niemal nieprzerwanie po piasku przez kilka kilometrów.
WIDOK NA STOLICĘ
Można stąd obejrzeć całą panoramę stolicy. W oddali widać kompleks wysokich bloków i komin elektrowni. Tak, trudno nazwać tą stolicę piękną …
OKOLICA GREEN ISLAND
My nie mamy czasu na spacer wzdłuż całego wybrzeża, zatrzymujemy się więc tylko w miejscu w którym przy odpływie można dojść na zieloną wysepkę. Okolica jest tu sympatyczna, wzdłuż wybrzeża ciągną się domki jednorodzinne. Nie widać jednak bogactwa i przepychu jakiego byśmy się spodziewali na tak bogatej wyspie i w pierwszej linii brzegowej.
GREEN ISLAND
Nazwa plaży w tym rejonie „Green Island” pochodzi od pobliskiej pływowej wysepki La Motte, oddalonej o około 200 metrów od brzegu. Wyspa ta jest dostępna tylko podczas odpływu i posiada znaczenie archeologiczne, z dowodami na obecność ludzką sięgającą neolitu. Wysepka to jedyne miejsce w okolicy na którym króluje zieleń, stąd jej nazwa.
POZOSTAŁE ATRAKCJE MIASTA WARTE ODWIEDZENIA
Nam stolica nie przypadła do gustu na tyle, byśmy skupiali się szczególnie na jej zwiedzaniu, dlatego postanowiliśmy poświęcić więcej czasu pozostałej części wyspy, która okazała się znacznie ładniejsza i bardziej interesująca. Jednak jeśli będziecie chcieli zatrzymać się tu na dłużej, poniżej zostawiam listę innych miejsc, które warto odwiedzić.
- Howard Davis Park – piękny park z ogrodem różanym i amfiteatrem.
- Muzeum Jersey i Galeria Sztuki – ukazuje historię wyspy od czasów prehistorycznych po współczesność.
- St Thomas Church – Kościół św. Tomasza to największa świątynia katolicka na wyspie Jersey i jeden z najważniejszych zabytków architektonicznych na Wyspach Normandzkich. Zbudowany w stylu neogotyckim z granitu bretońskiego w 1887 rok
- Parade Gardens
- Les Jardins de la Mer
- The Botanic Gardens at Samarès Manor
BAZA NOCLEGOWA
Jersey jest tak małą wyspą, że gdziekolwiek się nie zatrzymacie, to wszędzie dotrzecie najdalej w pół godziny. Dlatego jeśli tylko planujecie poruszać się po wyspie samochodem, warto zarezerwować wszystkie noclegi w jednym miejscu. My nocleg rezerwowaliśmy na portalu BOOKING.COM
Nasz hotelik Hotel de Normandie pokazuje w głównym przewodniku po wyspie > JERSEY
Korzystając z któregokolwiek linku na mojej stronie możesz rezerwować noclegi z rabatem 15%.
Wybierz na mapie poniżej interesujące Cię miejsce i datę noclegu i rezerwuj :
JERSEY – PRZEWODNIK I INFORMATOR PRAKTYCZNY >
SZCZEGÓŁOWE PRZEWODNIKI PO WYSPIE :
Przyznam, że nic nie wiedziałam o tym miejscu, także wpis zawierał dla mnie wiele ciekawostek
Kolejne ciekawe, dla mnie dotąd nieznane miejsce. Jak znaleźć tyle wolnego czasu, żeby to wszystko zobaczyć?
bez szans … trzeba się cieszyć każdym miejscem, które udaje się zobaczyć
Jak zwykle bardzo treściwy i merytoryczny post okraszony pięknymi zdjęciami.
Myślę że to był dobry pomysł z przekształceniem obiektu wojskowego w centrum rekreacyjno-sportowe:
Choć Jersey to jedno z najbogatszych terytoriów świata, jego serce – Saint Helier – wielu rozczarowuje. Beton z lat 60., brak klimatycznych miejsc i… spalarnia wśród najpiękniejszych widoków wyspy. Czy to urbanistyczna pomyłka?
zdecydowanie pomyłka