Jersey to prawdziwa perła archipelagu Wysp Normandzkich. Choć niewielka pod względem powierzchni, zachwyca różnorodnością krajobrazów, bogatą historią oraz wyjątkowym klimatem, który przyciąga miłośników przyrody, pasjonatów historii i spragnionych wypoczynku podróżników.
Jersey to miejsce, gdzie spotykają się wpływy brytyjskie i francuskie, zarówno w języku, kuchni, jak i stylu życia. Niesamowite klify, piaszczyste plaże, urocze miasteczka i zielone doliny tworzą krajobraz, który zaprasza do odkrywania. Są miejsca i kierunki z listy „must-see”, który znamy z dziesiątek przewodników i zdjęć, ale są też takie, na które trafiamy przypadkiem. Potem okazuje się, że zakochujemy się od pierwszego wejrzenia. Dla mnie taką właśnie niespodzianką była Jersey, pełna niesamowitej energii, historii i natury tak pięknej, że mogłabym ją umieścić na liście 10 najpiękniejszych miejsc na świecie.
Ten przewodnik to zbiór praktycznych informacji, ale także osobista opowieść o tym, co warto zobaczyć, poczuć i przeżyć na Jersey. Wyruszmy więc w podróż po tej niezwykłej krainie. Oto przed Wami pełny przewodnik po wyspie oraz mnóstwo informacji praktycznych i ciekawostek dla tych, którzy dopiero planują tu zawitać lub są po prostu ciekawi świata.
MAPA MIEJSC OPISANYCH W PRZEWODNIKU PO WYSPIE JERSEY
Najedź na interesujące Cię miejsce, a link poniżej odeślę Cię do konkretnego przewodnika. Każdy osobny przewodnik oznaczony jest innym kolorem.
JERSEY – SZCZEGÓŁOWE PRZEWODNIKI
SAINT HELIER – STOLICA JERSEY >
WSCHODNIE WYBRZEŻE JERSEY >
PÓŁNOCNE WYBRZEŻE JERSEY >
ZACHODNIE WYBRZEŻE JERSEY >
POŁUDNIOWE WYBRZEŻE JERSEY >
JERSEY – KRÓTKA HISTORIA
Choć Jersey może wydawać się spokojną, senną wyspą, jej historia jest zaskakująco burzliwa i fascynująca. Pierwsi ludzie pojawili się tu już w epoce kamienia. La Hougue Bie to jeden z najlepiej zachowanych neolitycznych grobowców w Europie, zbudowany około 3500 lat p.n.e. Na całej wyspie można też natknąć się na menhiry i dolmeny, czyli tajemnicze, stojące lub leżące kamienie, które do dziś nie dają naukowcom spokoju.
Gdy w 1066 roku Wilhelm Zdobywca podbił Anglię, Jersey znalazła się w skomplikowanym położeniu. Lojalna wobec Korony, ale geograficznie znacznie bliżej Francji. Od tamtej pory była świadkiem licznych prób inwazji, budowy fortyfikacji i walk o tożsamość. W czasach wojen napoleońskich Jersey miała strategiczne znaczenie. I choć sama wyspa nie została bezpośrednio zaatakowana przez Francuzów w tym okresie, to Brytyjczycy przygotowywali się na najgorsze. Właśnie wtedy powstało wiele imponujących fortyfikacji, które można obecnie zwiedzać: Fort Regent, Martello towers i Elizabeth Castle. Co ciekawe, mimo całej tej militarnej gotowości Napoleon nigdy się tu nie pojawił. Ale dziedzictwo tych przygotowań pozostało.
Jednym z najmocniejszych śladów historii na Jersey jest okres II wojny światowej, kiedy wyspa jako jedyna część Wysp Brytyjskich została w całości okupowana przez Niemców. Do dziś można zobaczyć bunkry, tunele i pamiątki po tamtym czasie, które przypominają, że nawet najmniejsze miejsca mają swoje wielkie historie.
JERSEY – PODSTAWOWE INFORMACJE
POWIERZCHNIA – 119,6 km²
LUDNOŚĆ – około 103 tys. mieszkańców
FLAGA I GODŁO
STOLICA – Saint Helier
USTRÓJ – Dependencja Korony Brytyjskiej
Wyspa posiada autonomię, ale Wielka Brytania odpowiada za obronność i politykę zagraniczną . Co ciekawe nawet przed brexitem Jersey nie należała nigdy do Unii Europejskiej.
WŁADCA – Oficjalnym władcą jest brytyjski monarcha, nosi on tytuł Księcia Normandii
WALUTA – Funt Jersey = Funtowi Brytyjskiemu
SYMBOL – czerwony krzyż św. Patryka na białym tle
GOSPODARKA
Po II wojnie światowej poważną rolę w gospodarce Jersey zaczęły odgrywać usługi finansowe, które stanowiły ponad 60% PKB, a to za przyczyną odrębnego ustawodawstwa oraz specyficznego położenia politycznego i geograficznego. W końcu Jersey stało się rajem podatkowo-finansowym. Poza tym wyspa jest też popularnym miejscem wypoczynku, dzięki czemu ok. 8,3% PKB pochodzi właśnie z turystyki.
JĘZYKI
- Na wyspie Jersey obowiązują dwa języki urzędowe: angielski i francuski
- Lokalny język Jèrriais, który jest tradycyjną mową mieszkańców wyspy
- Innymi językami często używanymi na wyspie są portugalski i polski. Oba są popularne ze względu na dużą liczbę mieszkających na Jersey Polaków oraz Portugalczyków z Madery.
JERSEY – INFORMACJE PRAKTYCZNE
POGODA
Na Jersey nie ma skrajności, nie ma tu ani upalnych fal gorąca, ani ostrych zim. Pogoda bywa zmienna, ale raczej przewidywalna i łagodna. Jeśli szukacie miejsca, gdzie możesz spacerować po klifach, odpocząć na plaży i poczuć się blisko natury, to Jersey sprawdzi się niemal o każdej porze roku. My byliśmy w marcu i był już czas na krótki rękawek , ale wieczorem robiło się bardzo zimno.
- Wiosna (marzec–maj)
To idealny czas na aktywne zwiedzanie. Temperatura stopniowo rośnie od ok. 10°C w marcu do nawet 17–18°C w maju, przyroda budzi się do życia, a turystów jeszcze niewielu. Świetny moment na piesze wędrówki i spokojne odkrywanie wyspy.
- Lato (czerwiec–sierpień)
Najcieplejszy i najbardziej słoneczny okres. Temperatury dochodzą do 22–24°C, a opady są raczej sporadyczne. Plaże, zatoczki i ogródki restauracyjne tętnią życiem. Latem Jersey przypomina bardziej południową Francję niż Wielką Brytanię.
- Jesień (wrzesień–listopad)
We wrześniu wciąż jest ciepło i pogodnie (do 20°C), ale później zaczyna robić się chłodniej i bardziej wilgotno. Październik i listopad to czas na spokojniejsze zwiedzanie, spacery wśród kolorowych liści i odwiedzanie muzeów czy zamków.
- Zima (grudzień–luty)
Choć zimy są łagodne, rzadko spadają poniżej 5°C, to pogoda bywa kapryśna. Wiatr, deszcz i mgły są częstymi gośćmi. Raczej nie jest to sezon na plażowanie, ale za to idealny na klimatyczne, spokojne wyjazdy poza sezonem, gdy wyspa pokazuje swoje bardziej surowe, autentyczne oblicze.
KUCHNIA
Kuchnia Jersey to miks brytyjskiej prostoty i francuskiego wyczucia smaku, doprawiony świeżym powietrzem, solą z morza i odrobiną wyspiarskiego uroku. Smakuje najlepiej, gdy jest zjedzona na klifie, z widokiem na ocean. Z czego słynie Jersey ?
- Jersey Royals – ziemniaczana legenda
Te małe, delikatne ziemniaki to duma wyspy. Rosną tylko na Jersey i mają chronioną nazwę pochodzenia jak parmezan czy szampan. Sezon na nie zaczyna się wiosną, a ich smak jest lekko maślany i orzechowy jest absolutnie wyjątkowy. Najlepiej smakują po prostu ugotowane i podane z masłem i natką pietruszki.
- Skarby morza
Jersey, jak przystało na wyspę, ma dostęp do fantastycznie świeżych owoców morza. Można spróbować : Ostryg z Royal Bay of Grouville, homara z Jersey – mniejszego niż bretoński, ale niezwykle aromatycznego, małży i krabów, serwowanych na wiele sposobów, często w białym winie z czosnkiem i ziołami.
- Produkty mleczne dzięki słynnym krówkom
Nie można pisać o kuchni Jersey bez wspomnienia o krowach. Rasa Jersey produkuje mleko o bardzo wysokiej zawartości tłuszczu, co przekłada się na wyjątkowo kremowe masło, śmietanę, sery i lody.
GDZIE ZJEŚĆ NA WYSPIE ?
Jersey pełne jest przytulnych knajpek, uroczych kawiarni i restauracji z widokiem na morze. Na wyspie znajdziecie też miejsca z kilkusetletnią tradycją. Poniżej lista tych miejsc w których jedliśmy i które mogę polecić, ale oczywiście jest ich o wiele więcej :
- Portelet Bay Cafe
- Le Braye Cafe
- Le Moulin de Lecq
- St. Mary’s Pub & Dining
- The Priory Inn Devils Hole
- Driftwood Beachside Café & Restaurant
JAK DOTRZEĆ NA WYSPĘ JERSEY ?
>> SAMOLOTEM
Dotrzeć tu można wyłącznie z lotnisk Zjednoczonego Królestwa i jego dependencji. Nie ma bezpośrednich lotów z Polski na Jersey. Z lotniska najlepiej dotrzeć do stolicy lub innych miast autobusem lub od razu na lotnisku pożyczyć auto lub rower . Linie lotnicze, które obsługują tą trasę : British Airways, easyJet, Blue Islands.
>> PROMEM
Jeśli jesteś na południu Wielkiej Brytanii lub północnej Francji, prom jest ciekawą alternatywą. Promy zabierają samochody, można więc tu dotrzeć własnym bez konieczności pożyczania na miejscu.
- Z Wielkiej Brytanii – Port w Poole lub Portsmouth – promy obsługiwane przez Condor Ferries. Czas rejsu: ok. 4–10 godzin w zależności od trasy i typu promu (szybki prom lub klasyczny).
- Z Francji – St. Malo, Granville, Carteret lub Diélette. Czas rejsu: tylko 1–2 godziny. Operatorem może być Manche Iles Express.
JAK SIĘ PORUSZAĆ PO WYSPIE ?
Po wyspie Jersey można poruszać się na kilka sposobów. Wszystko zależy od tego, jak chcemy zwiedzać i jak dużą swobodę sobie cenimy. Oto najważniejsze środki transportu:
>> AUTOBUSY
Główny przewoźnik to LibertyBus, sieć autobusowa obejmuje całą wyspę. Główna stacja autobusowa znajduje się w St. Helier. Autobusy kursują regularnie, ale poza sezonem mogą być rzadsze. Bilety można kupić u kierowcy (gotówka lub karta), w automacie lub przez aplikację LibertyBus. Istnieje karta tzw. przedpłacona – AvanchiCard, opłacalna przy dłuższym pobycie.
>> SAMOCHÓD
Na wyspie obowiązuje ruch lewostronny, ale drogi są wąskie i często kręte. Ograniczenie prędkości to zazwyczaj 64 km/h. Obowiązują specjalne karty parkingowe (Paycards), które trzeba kupić z wyprzedzeniem i wystawić w samochodzie. Parkingi płatne są w stolicy i najbliższej okolicy, po za tym na wyspie nie ma opłat parkingowych. Są jednak małe i w niektórych miejscach w sezonie może być problem z miejscem. Można pożyczyć auta elektryczne (w wielu miejscach na wyspie są ładowarki), ze względu na wąskie drogi nie warto pożyczać dużego samochodu.
>> ROWER
Wyspa ma świetnie rozwiniętą sieć ścieżek rowerowych i tzw. Green Lanes (wiejskie drogi z ograniczeniem prędkości do 15 mph, gdzie piesi i rowerzyści mają pierwszeństwo). Wypożyczalnie rowerów są dostępne w St. Helier i na lotnisku. Można też wypożyczyć rower elektryczny. Ten może być przydatny, bo wyspa jest bardzo górzysta.
> PIESZO
Wyspa jest stosunkowo mała (ok. 14×8 km), więc wiele atrakcji można odwiedzić na piechotę. Jest mnóstwo wytyczonych szlaków turystycznych i przybrzeżnych tras z pięknymi widokami.
JERSEY – CIEKAWOSTKI
> Słynne krowy – Rasa Jersey to jedna z najstarszych ras krów mlecznych na świecie. Ich mleko ma bardzo wysoką zawartość tłuszczu. Są więc idealne do produkcji śmietany, lodów i serów. Eksport krów Jersey jest tak restrykcyjny, że czystość rasy jest wyjątkowo dobrze zachowana.
> Ogromne różnice poziomu morza – Wyspa ma jeden z największych przypływów i odpływów w Europie. Różnica może sięgać nawet 12 metrów. Niektóre miejsca są dostępne pieszo tylko podczas odpływu (np. Elizabeth Castle albo wysepka L’Islet).
> Własna waluta i znaczki – Choć w użyciu są funty brytyjskie, wyspa ma też swoją walutę: funt jerseyowy (JEP). Nie zapłacicie nią w Anglii, ale ma tę samą wartość. Jersey wydaje też własne znaczki pocztowe, często z lokalnymi motywami.
> Wyspa ma swój język – jèrriais – To lokalna odmiana normandzkiego, dziś mówiona tylko przez niewielką grupę starszych mieszkańców. Przykład: Bouônjour! – „Dzień dobry”. Na znakach ulicznych często widnieją nazwy po angielsku i po jèrriais.
> Jersey Royal – najsłynniejsze ziemniaki w Wielkiej Brytanii – To unikalna odmiana ziemniaka uprawiana tylko na wyspie (objęta Chronioną Nazwą Pochodzenia (PDO), jak szampan czy oscypek). Sadzone są na stromych zboczach, często ręcznie. Ziemniaki zbiera się już w marcu/kwietniu, jako pierwsze młode ziemniaki sezonu w UK. Mają cienką skórkę, mały rozmiar i wyjątkowy słodkawy, orzechowy smak. 95% z nich trafia do Wielkiej Brytanii, gdzie są traktowane niemal jak narodowy skarb.
> Podzwrotnikowa przyroda – Dzięki łagodnemu klimatowi Jersey ma ogrody pełne palm, bananowców i lawendy. Jest tu nawet Reg’s Garden, czyli prywatny, bajkowy ogród otwarty dla turystów.
> Na wyspie znajduje się ponad 30 plaż i zatok
> Własny hymn i tożsamość – Wyspa ma swój hymn – „Island Home”. Mieszkańcy to „Jerseymen” lub „Crapauds” (ropuchy)
> Można przejść całą wyspę w jeden dzień – Ma tylko ok. 120 km² powierzchni, można ją obejść dookoła pieszo w kilka dni lub przejść wszerz w ciągu jednego.
BAZA NOCLEGOWA NA WYSPIE JERSEY
Jersey jest tak małą wyspą, że gdziekolwiek się nie zatrzymacie, to wszędzie dotrzecie najdalej w pół godziny. Dlatego jeśli tylko planujecie poruszać się po wyspie samochodem, warto zarezerwować wszystkie noclegi w jednym miejscu. My nocleg rezerwowaliśmy na portalu BOOKING.COM
Nasz hotelik Hotel de Normandie znajdował się we wschodniej części stolicy. Miejsce dobre jako baza wypadowa z niezwykle ciasnym Parkingiem , ale za to z basenem i sauną.
Korzystając z któregokolwiek linku na mojej stronie możesz rezerwować noclegi z rabatem 15%.
Wybierz na mapie poniżej interesujące Cię miejsce i datę noclegu i rezerwuj :
JERSEY – PRZEWODNIK I INFORMATOR PRAKTYCZNY >
SZCZEGÓŁOWE PRZEWODNIKI PO WYSPIE :